Ergonomia – wybrane zagadnienia…

Twórcą pojęcia ergonomii jest polski przyrodnik Wojciech Jastrzebowski. W ujęciu pracowniczym ergonomia jest nauką o dostosowaniu stanowiska pracy do biologicznych możliwości człowieka – inaczej, jest humanizowaniem pracy.

Z punktu widzenia ergonomii, biuro to miejsce szczególne. Organizm człowieka nie jest ewolucyjnie przygotowany do wielogodzinnej pracy siedzącej, pracy z użyciem monitorów ekranowych i komputerów. Jeszcze 100, 200 lat temu praca była oparta głównie na wysiłku fizycznym, przemieszczaniu, przenoszeniu przedmiotów, ruchu. Dlatego praca za biurkiem jest traktowana ze szczególną uwagą. Tutaj poprzez odpowiednie działania istnieje możliwość poprawy wydajności pracy, komfortu i przede wszystkim ograniczenie szkodliwości pracy w pozycji siedzącej.

Wymagania BHP dotyczące stanowisk komputerowych – zgodnie z rozporządzeniem mistra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r – oraz wskazaniami praktyków BHP określają z dużą precyzją wymagane wyposażenie i spoób ustawienia stanowisk pracowniczych.

W pomieszczeniu przeznaczonym do pracy z komputerem na każdego pracownika powinno przypadać minimum 13 m³ wolnej objętości pomieszczenia, minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi, natomiast wysokość pomieszczenia powinna wynosić minimum 3m, warunkowo 2,5m.

Można przyjąć, że minimalna powierzchnia pomieszczenia wraz z umeblowaniem przypadająca na jedno stanowisko pracy powinna wynisić nie mniej niż 8 m².

Rozmieszczenie stanowisk pracy powinno zapewniać minimalną odległość pomiędzy sąsiednimi monitorami – 60 cm oraz między pracownikiem a tyłem sąsiedniego monitora – 80cm.

Wskazane jest, aby ekran monitora umieszczony był prostopadle do padającego światła, przy czym zwraca się uwagę na konieczność zasłony okien – przepuszczających światło żaluzji lub rolet.

Pomiędzy stanowiskami, celem zachowania swobodnego dostępu, przyjmuje się minimalną szerokość przejścia – 60 cm. Ustawienie stanowisk nie powinno być skierowane tyłem do wejścia.

Stanowisko pracy powinno być zorganizowane w taki sposób, aby umożliwić pracownikowi swobodny dostęp do wszystkich często używanych elementów wyposażenia i sprzętu biurowego. Klawiatura powinna być ustawiona minimum 10 cm od krawędzi biurka, przy czym zaleca się stosowanie szuflad pod klawiaturę. Powierzchnia blatu nie może być czarna lub bardzo ciemna – tak, by nie kontrastowała białej kartki papieru.

– minimalne wymiary blatu biurka: 120 x 70 cm

– wysokość biurka 72 – 76 cm od powierzchni podłogi lub biurka o zmiennej wysokości do 110 cm (pozycja stojąca)

– minimalna szerokość na nogi: 80 cm

– odległość od powierzchni monitora: 45 – 70 cm (możliwość indywidualnej regulacji)

Ekran monitora nie powinien znajdować się dalej niż 75 cm od oczu pracownika, przy czym górna krawędź ekranu nie może znajdować się wyżej niż poziom oczu pracownika. Więcej informacji zawarto na poniższym schemacie:

REGULACJA KRZESŁA BIUROWEGO

To odrębne, jedno z ważniejszych zagadnień decydujących o ergonomii pracy biurowej, mające istotny wpływ na zdrowie pracownika. Producenci krzeseł prześcigają się w stosowaniu coraz to nowszych rozwiązań, które umożliwiają nie tylko zajęcie odpowiedniej pozycji podczas pracy, ale również dają możliwość wykorzystania chwil relaksu, zmiany obciążenia oraz okresowe odciążenie posczególnych grup mięśni.

Regulacje objęte obowiązkowym wyposażeniem, zgodnym z  rozporządzeniem mistra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r to:

• regulacja wysokości siedziska
• regulacja kąta oparcia
• możliwość ustawienia siedziska względem biurka

Te elementy umożliwiają zajęcie poprawnej pozycji za biurkiem:

pionowa oś koprusu wyprostowana i prostopadła do siedziska

kąt prosty lub lekko rozwarty pomiędzy ramieniem, a przedramianiem

kąt prosty pomiędzy odcinkiem udowym, a łydką

stopy w pełni podparte na podłodze lub podnóżku

odciążone uda – ciężar nóg spoczywa na stopach

wskazane podparcie lędźwi

Współczesne siedziska oprócz obowiązkowych, minimalnych regulacji wyposażone są w elementy znacznie redukujące negatywne skutki wielogodzinnej pracy w pozycji siedzącej. Najważniejsze z nich to:

• regulacja wysokości oparcia
• mechanizm podparcia odcinka lędźwiowego – tzw szukra
• regulacja wysokości podłokietników
• odchylane oparcie z mechanizmem sprężynowym i możliwością regulacji oporu odchylania

Ponadto fotele biurowe o podwyższonym standardzie mogą być wyposażone w elementy poprawiające komfort pracy:

• regulację głebokości siedziska – dla osób tęższych
• regulację kąta opadania przedniej części siedziska – w celu eliminacji ucisku na tętnice udowe
• ustawienie szerokości siedziska
• zagłówek – podparcie odcinka szyjnego umożliwiające chwilowe odciążenie górnej części kręgosłupa